Vlaamse wetenschappers waarschuwen voor corona-indigestie

In deze wereldwijde gezondheidscrisis waarbij er geen gerichte behandeling is voor infectie met het COVID19-virus, is het niet verwonderlijk dat er talrijke adviezen circuleren. Vlaamse voedings- en andere wetenschappers vragen aandacht voor de talrijke voedingsadviezen die circuleren op sociale media als preventie of remedie tegen COVID-19. Het merendeel van deze adviezen hebben geen bewezen effect en dienen vaak een commercieel doel. Een gezond voedingspatroon, zoals voorgesteld in de omgekeerde voedingsdriehoek en aanbevolen door de Belgische Hoge Gezondheidsraad, is de beste bijdrage voor een gezond immuunsysteem. Hanteer daarnaast ook andere gezonde leefgewoonten, zoals niet roken, voldoende slapen, regelmatige lichaamsbeweging en alcoholbeperking. Enkele voorbeelden van berichten met misleidende informatie, die circuleren op sociale media:

FABEL: Vitamine C beschermt tegen verkoudheden en stimuleert de immuniteit. Neem een supplement in en eet meer groenten en fruit voor een extra portie vitamine C

Voor de algemene bevolking zal een dagelijkse vitamine C inname boven de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid geen effect hebben op het voorkomen van een verkoudheid. Eens je een verkoudheid hebt opgelopen, zal het ook de duur of de ernst ervan niet beïnvloeden. In perioden van ernstige fysieke belasting zoals bij atleten met een heel zwaar trainingsprogramma kan een vitamine C supplement het risico op een verkoudheid verlagen. In België komt een tekort aan vitamine C vrijwel niet voor waardoor het niet nodig is om extra vitamine C in te nemen. Bovendien is er geen bewijs dat het extra beschermend werkt.

FABEL: Drink extra water en warme dranken zoals thee of soep

Momenteel is er onvoldoende bewijs om na te gaan of een verhoogde vocht inname kan bijdragen aan de bescherming tegen luchtweginfecties. Warme dranken zoals thee of soep beïnvloeden de ontwikkeling van luchtweginfecties zoals een verkoudheid niet. Wel kan een warme drank de symptomen van een verkoudheid (o.a. een loopneus, een droge keel, niezen, hoest…) tijdelijk verlichten. Dit is echter persoonsgebonden. Sommige mensen rapporteren dat ook koude dranken een positief effect kunnen hebben op symptomen zoals een loopneus, hoest en niezen.

FEIT: Extra vitamine D verlaagt het risico op luchtweginfecties in beperkte mate

Langdurige inname van vitamine D kan mogelijks het risico op luchtweginfecties een beetje verminderen. Deze vermindering was enkel te zien bij mensen die dagelijks gedurende enkele weken supplementen innamen, bij personen met een vitamine D-tekort en bij personen met astma. Het voordeel is beperkt.

Kwetsbare groepen, zoals patiënten met chronisch obstructief longlijden, hebben geen baat bij vitamine D-supplementen. Het is onduidelijk of een acute inname ook een beschermend effect heeft. Het is dus niet nodig om nog snel naar de apotheek te gaan.

FABEL: Plantextracten zoals Echinacea en look als beschermend (super)food?

Plantenextracten zoals Echinacea tonen zwakke gunstige effecten op het voorkomen van verkoudheden in vergelijking met placebo en kunnen mogelijks ietwat verzachtend werken.
Hiernaast wordt ook look af en toe naar voren geschoven als wondermiddel door mogelijks antivirale karakteristieken. Er is echter nog onvoldoende bewijs om te kunnen besluiten dat look (als supplement of als ingrediënt) kan gebruikt worden ter preventie.

FABEL: Een ketogeen dieet stimuleert de immuniteit

Een koolhydraatarm dieet kan in sommige gevallen voordelige effecten hebben op het metabolisme en het lichaamsgewicht, maar de effecten op het afweersysteem zijn nog onvoldoende gekend in de mens. Onderzoek in muizen heeft aangetoond dat een ketogeen dieet, bestaande uit 90% vet (dit komt overeen met minder dan 15 gram koolhydraten per dag voor een volwassenen), bepaalde afweercellen stimuleert in muizen die geïnfecteerd werden met het griepvirus. Deze afweercellen namen toe in de longen waar ze bijdragen aan een verhoogde mucus productie. Op basis van studies met muizen kunnen we momenteel geen conclusies nemen over het effect van een ketogeen dieet op de immuniteit van mensen.