leestijd

Supergroenten en -fruit

Voor voedingsvoorlichters die met vragen over de zin en onzin van supergroenten en -fruit worden geconfronteerd kunnen de volgende bevindingen en bedenkingen helpen.

Supergroenten en -fruit

Verbetert rodebietensap de sportprestatie?

Dat is nog niet eenduidig bewezen. Er zijn ook geen goedgekeurde gezondheidsclaims voor rodebietensap. Er zijn wel studies bij gezonde volwassenen waaruit blijkt dat de inname van nitraat via rodebietensap de nitraat- en nitrietconcentraties in het bloed verhoogt. Een hoger nitrietgehalte in het bloed zorgt voor de vorming van meer stikstofmonoxide (NO). Stikstofmonoxide (NO) is een belangrijke intercellulaire signaalstof maar blijkt ook een krachtige spierontspanner en een vasodilaterende stof te zijn en zou zorgen voor een meer efficiënte werking van de mitochondriën in de spieren. Dat zou een prestatiebevorderend effect kunnen verklaren maar hiervoor is nog onvoldoende bewijs. Omwille van mogelijk negatieve gezondheidseffecten bij ADI-overschrijdingen van nitraat wordt vooralsnog aanbevolen om niet te overdrijven met rodebietensap of rodebietconcentraten (1-4).

Is nitraat in groenten schadelijk?

 

Is de blauwe bes een superfruit?

Velen schrijven haar superkrachten toe omdat ze het meeste polyfenolen zou bevatten van alle fruit. De groep van polyfenolen omvat meer dan 500 verschillende bioactieve stoffen, waaronder diverse flavonoïden, fenolzuren en lignanen. Zij zouden bescherming bieden tegen hart- en vaatziekten, kanker, diabetes en alzheimer. Of dat daadwerkelijk zo is, is nog niet helemaal wetenschappelijk bewezen (5).

 

Zorgen wortelen voor mooie ogen?

Dankzij hun hoog gehalte aan vitamine A in de vorm van bèta-caroteen (provitamine A) zijn wortelen goed voor de ogen. Vitamine A draagt bij aan de aanpassing van ons zicht aan de duisternis. Een langdurig tekort aan vitamine A kan leiden tot nachtblindheid en in extreme gevallen zelfs tot blindheid. Een middelgrote rauwe oranje wortel (80 g) voorziet in de gemiddelde dagelijkse aanbevolen vitamine A-activiteit (6,7).

Wortelen en vitamine A

 

An apple a day keeps the doctor away?

Er is onderzocht wat er letterlijk aan is van dit spreekwoord. Moeten mensen die elke dag een appel eten minder naar de huisarts dan mensen die dat niet doen? Uit observationeel onderzoek bleek dat ongeveer 60 % van de appeleters meer dan een keer per jaar op doktersbezoek ging. Voor de niet-appeleters was dat 66 %. Het verschil was niet significant. Hoewel er geen wetenschappelijke evidentie is voor deze populaire uitdrukking, is er wel voldoende wetenschappelijke bewijskracht dat dagelijks voldoende groenten en fruit eten goed is voor de gezondheid (8).

Meer info over appels

 

Beschermen kolen tegen kanker?

Uit epidemiologisch onderzoek blijkt het anticarcinogene effect van specifieke groentesoorten, zoals koolgewassen, minder sterk dan verwacht. Het ‘World Cancer Research Fund’ (WCRF) vond niet voldoende overtuigend bewijs dat de consumptie van kolen preventief werkt tegen kanker (9). De Nederlandse Gezondheidsraad besloot in 2015 op basis van beschikbaar onderzoek (2 meta-analyses) dat een direct verband tussen het gebruik van koolgewassen en het risico op darmkanker en longkanker onwaarschijnlijk is (10). Er is dus meer onderzoek nodig om de specifieke anticarcinogene effecten van kolen bij de mens te bevestigen. Dat doet echter niets af aan de voedingswaarde van kolen als onderdeel van een gezonde voeding voor een goede gezondheid.

Gezonde leefstijl ter preventie van kanker

 

Is broccoli de gezondste groente?

De nutriëntdensiteit van broccoli is vrij hoog in vergelijking met die van andere groenten. Broccoli is rijk aan voedingsvezels, foliumzuur, vitamine C en een goede bron van kalium, vitamine A (activiteit), vitamine K, vitamine B2 en vitamine B6 (11,12). Broccoli bevat ook sulforafaan, een organische zwavelverbinding (isothiocyanaat) die ontstaat na hydrolyse van glucoraphine (glucosinolaat). Deze reactie wordt gekatalyseerd door het plantenenzym myrosinase dat vrijkomt zodra de intacte structuur van broccoli wordt verbroken. Sulforafaan zou anticarcinogene eigenschappen hebben (13,14). Er zijn echter nog onvoldoende harde wetenschappelijke bewijzen voor dit specifieke gezondheidsbevorderende effect van broccoli in het menselijke lichaam. Elke groente heeft haar eigen unieke samenstelling en levert haar eigen bijdrage tot onze gezondheid. Variatie blijft daarom belangrijk.

Referenties
  1. Voedingscentrum. Is bietensap gezond of gevaarlijk voor fanatieke sporters? Beschikbaar via https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/veilig-eten-en-e-nummers/is-bietensap-gezond-of-gevaarlijk-voor-fanatieke-sporters.aspx. Geraadpleegd op 04 maart 2021
  2. I. Coene. Focussen op een handvol superfoods kan een vals gevoel van veiligheid geven. Nutrinews 2014 nr. 4 - https://www.nice-info.be/nutrinews/focussen-op-een-handvol-superfoods-kan-een-vals-gevoel-van-veiligheid-geven-waarom
  3. NICE. Is nitraat in groenten schadelijk? Beschikbaar via https://www.nice-info.be/voedingsmiddelen/groenten-en-fruit/nitraat-groenten-schadelijk. Geraadpleegd op 04 maart 2021
  4. Voedingscentrum. Encyclopedie – nitraat. Beschikbaar via https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/nitraat.aspx. Geraadpleegd op 04 maart 2021
  5. Europese databank over polyfenolen in de voeding. Beschikbaar via www.phenol-explorer.eu. Geraadpleegd op juni 2019
  6. Nubel vzw. Merknamendatabank met nutritionele waarden. Wortel. Beschikbaar via www.internubel.be. Geraadpleegd op 24 juli 2019
  7. EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies (NDA); Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to vitamin A and cell differentiation (ID 14), function of the immune system (ID 14), maintenance of skin and mucous membranes (ID 15, 17), maintenance of vision (ID 16), maintenance of bone (ID 13, 17), maintenance of teeth (ID 13, 17), maintenance of hair (ID 17), maintenance of nails (ID 17), metabolism of iron (ID 206), and protection of DNA, proteins and lipids from oxidative damage (ID 209) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/2006 on request from the European Commission. EFSA Journal 2009; 7(9):1221. [25 pp.]. doi:10.2903/j.efsa.2009.1221. Available online: www.efsa.europa.eu
  8. Davis M, Bynum J and Sirovich B. Association between apple consumption and physician visits. JAMA Intern Med 2015; 175 (5): 777-783
  9. World Cancer Research Fund/American Institute for Cancer Research. Diet, Nutrition, Physical Activity and Cancer: a Global Perspective. Continuous Update Project Expert Report 2018. Beschikbaar via dietandcancerreport.org
  10. Gezondheidsraad. Groente en fruit - Achtergronddocument bij Richtlijnen goede voeding 2015. Den Haag: Gezondheidsraad, 2015; publicatienr. A15/12
  11. Nubel vzw. Merknamendatabank met nutritionele waarden. Broccoli. Beschikbaar via www.internubel.be. Geraadpleegd op 04 maart 2021
  12. Nederlands Voedingsstoffenbestand (NEVO). Broccoli. Beschikbaar via https://nevo-online.rivm.nl/. Geraadpleegd op 04 maart 2021
  13. De Henauw S, De Preter V, Matthys C, Meulemans A, Vanhauwaert E, Van Landeghem K, Van Loo M. Handboek Voeding. 2017. Hoofdstuk 11: bioactieve stoffen
  14. Compound Interest. Broccoli colour changes and cancer-fighting compounds. 2017. Beschikbaar via https://www.compoundchem.com/2017/10/19/broccoli/. Geraadpleegd op 04 maart 2021

Lees meer

Groenten en fruit
Productinfo

Groenten en fruit

Voldoende groenten en fruit eten is een lekkere gezonde keuze. Ze zijn rijk aan voedingsstoffen en verlagen het risico op diverse chronische ziekten.

Banner_Focussen op een handvol superfoods kan een vals gevoel van veiligheid geven
Nutrinews

Focussen op een handvol superfoods kan een vals gevoel van veiligheid geven. Waarom?

Evenwichtig en gevarieerd eten biedt de beste garantie voor de juiste hoeveelheid essentiële voedingsstoffen voor een optimale gezondheid.

Soorten groenten

Van vruchtgroenten en knolgewassen tot kolen en champignons. Kom meer te weten over de verschillende soorten groenten.

OP DEZE PAGINA