Het voedingspatroon van de Vlaamse peuter doorgelicht

Melk en melkdranken

Vanaf 1 jaar mogen peuters stilaan mee-eten met de gezinspot. Toch hebben peuters nog specifieke voedingsbehoeften. Ze drinken daarom best voor hun leeftijd aangepaste melk en geen halfvolle of magere melk. Vanaf 12 maanden tot 18 maanden mag de opvolgmelk worden vervangen door groeimelk of volle koemelk als de peuter evenwichtig en gevarieerd eet. Ongesuikerde melkdranken krijgen steeds de absolute voorkeur. Behalve verrijkte sojadranken zijn plantaardige dranken (bv. notendrank, rijstdrank,…) geen volwaardige melkvervangers voor peuters. Zij bevatten niet de juiste voedingsstoffen om peuters goed te laten groeien en ontwikkelen. Dit waren de bevindingen:

• Het aantal kinderen dat voor hun leeftijd aangepaste melk krijgt, neemt af met de leeftijd (90 % op 12 maand, 67 % op 2 jaar en 41,6 % op 3 jaar).
• Het aandeel kinderen dat enkel gewone melk krijgt groeit van 1,4 % op 12 maand naar 17,8 % op 2 jaar en 32,8 % op 3 jaar.
• Een aanzienlijk deel van de kinderen krijgt een combinatie van een aan de leeftijd aangepaste melk en gewone melk (5,2 % op 12 maand, 10 % op 2 jaar en 21,2 % op 3 jaar).
• Slechts een minderheid van de kinderen drinkt geen melk (respectievelijk 3,2 %, 5,2 % en 4,4 %).
   

Groenten en Fruit

De consumptie van groenten en fruit neemt bij peuters geleidelijk af naarmate ze ouder worden. Van de 1-jarigen eet nog 80,3 % dagelijks fruit en 91,7 % dagelijks groenten, van de 2-jarigen eet nog maar 66,9 % dagelijks fruit en 87 % dagelijks groenten. Bij de 3-jarigen zakken deze cijfers verder tot respectievelijk 61,8 % en 76,9 %. Ruim 10 % van de 2-jarigen en 18,6 % van de 3-jarigen eten dagelijks groenten noch fruit.
 

Gezoete dranken en koekjes

Water staat nog veel te weinig op het menu van onze peuters: 17,2 % van de 2-jarigen en 14,7 % van de 3-jarigen drinkt niet elke dag water en respectievelijk 5,3 % en 2,6 % doet dit zelf niet wekelijks.
De dagelijkse consumptie van gezoete dranken neemt daarentegen toe met de leeftijd: 12,8 % bij de 1-jarigen, 16,3 % bij de 2-jarigen en 25,6 % bij 3-jarigen. Ten opzichte van vroeger is er gelukkig wel een gunstige evolutie merkbaar: het aantal peuters dat dagelijks gezoete dranken drinkt, is op 10 jaar tijd nagenoeg gehalveerd.
De gewoonte om energierijke tussendoortjes te eten zoals suiker- en/of vetrijke koekjes neemt eveneens toe met de leeftijd. Uit de bevraging van de ouders blijkt dat 28,8 % van de 1-jarigen elke dag koekjes eet (vooral verwerkt in de traditionele fruitpap), rond de leeftijd van 2 jaar is dit opgelopen tot 36,9 % en op de leeftijd van 3 jaar tot 53,9 % (vooral uit het vuistje).
 

Sociale determinanten

De resultaten van de JOnG!-studie tonen aan dat er een duidelijke sociaal-demografische gradiënt is in het voedingspatroon van jonge kinderen. De voornaamste determinanten zijn het opleidingsniveau en de herkomst van de ouders. Een hoger opleidingsniveau van minstens een van de ouders werkt de consumptie van gezonde voedingsmiddelen zoals groenten en fruit en gezonde eetgewoonten zoals dagelijks ontbijten in de hand en beschermt tegen het gebruik van minder gezonde voedingsmiddelen zoals gezoete dranken en energierijke tussendoortjes.

Promotie gezonde voeding bij jonge kinderen verderzetten

De positieve evolutie van de indicatoren voor een gezonde voeding bij peuters in Vlaanderen bewijst dat de toegenomen algemene maatschappelijke aandacht voor een gezond voedingspatroon en de gevoerde sensibilisatieacties gericht op de ouders van jonge kinderen, onder andere door Kind en Gezin en haar partners, een gezonder voedingspatroon bevorderen.
De cijfers bewijzen echter ook dat er nog veel werk aan de winkel is. De promotie van gezond eten van jongs af aan moet onverdroten worden verdergezet. De focus mag hierbij niet alleen liggen op het eerste levensjaar. Ook de voedingsaanbevelingen voor peuters, kleuters, lagere schoolkinderen en adolescenten moeten voldoende aan bod komen. De acties moeten gebruik maken van aangepaste communicatiestrategieën om zo ook specifieke doelgroepen (lager opgeleiden, jonge moeders, ouders van niet-Belgische herkomst,…) te kunnen bereiken. Naast voldoende kennis van de aanbevelingen hebben ouders bovendien ook nood aan praktische ondersteuning om gezonde eetgewoonten bij te brengen.