De Nutri-Score en andere front-of-packlabels lezen, begrijpen en gebruiken

Wat zijn front-of-packlabels?

Een front-of-packlabel (FOPL) is een vereenvoudigde en visuele weergave van de nutritionele informatie op de voorzijde van de verpakking. Front-of-packlabelling is een vrijwillig systeem dat als aanvulling dient en in geen geval de verplichte nutritionele informatie mag vervangen. Er zijn verschillende vormen van FOPL.

De voedingswaarde kan op een eenvoudige(re) en meer zichtbare manier op de voorkant worden weergegeven. Dat kan de energetische waarde of een meer uitgebreide lijst van nutriënten zijn, per 100 g, per portie of als percentage van de referentie-innames (RI). De ADH (aanbevolen dagelijkse hoeveelheid) of het GDA of ‘Guideline Daily Amount’-label mag niet meer worden gebruikt omdat de consument dit verkeerdelijk als een advies zou kunnen interpreteren. Het klopt immers niet dat het aanbevolen is om elke dag 5 g zout te nemen. Het is aanbevolen om niet meer dan 5 g zout per dag te nemen. De referentie-inname of RI vervangt het ADH of GDA-label.

Naast deze nutriëntspecifieke front-of-packlabelling bestaan er ook FOPL’s die een globale nutritionele beoordeling geven van een voedingsmiddel. De Nutri-Score bijvoorbeeld geeft voedingsmiddelen een score van A tot E, rekening houdend met positieve en negatieve elementen. In augustus 2018 werd de Nutri-Score door de Belgische Federale Overheidsdienst Volksgezondheid overgenomen. Andere voorbeelden zijn het Zweedse Keyhole- logo en de Australische Health Star Rating.

Lees ook nog dit over FOPL en de Nutri-Score
 

Wanneer gebruik je front-of-packlabels?

Nutri-Score en andere FOPL dienen vooral om voedingsmiddelen binnen eenzelfde categorie te vergelijken op basis van hun nutritionele kwaliteit. Stel je voeding in eerste instantie samen op basis van de richtlijnen van de voedingsdriehoek. Eet in verhouding meer producten uit de donkergroene en lichtgroene zone en minder uit de oranje zone en beperk de producten uit de rode bol. Geef de voorkeur aan verse en weinig-bewerkte voedingsmiddelen en hou je aan de aanbevolen porties en portiegroottes. Twijfel je tussen vergelijkbare producten en staat er bijvoorbeeld een Nutri-Score op de verpakking, kies dan voor het product met de meest gunstige score.
 

Waarop letten als je front-of-pack labels gebruikt?

FOPL’s en de Nutri-Score verbieden geen voedingsmiddelen.

Labels kunnen de denkwijze van de consument verengen tot ‘goed’ (producten met een gezondheidslogo of gunstige score) of ‘slecht’ (producten zonder gezondheidslogo of een minder gunstige score) waarbij tussenliggende niveaus van gezondheid verloren dreigen te gaan. Met een score van A tot E tracht de Nutri-Score deze tussenliggende niveaus van gezondheid toch enigszins in rekening te brengen.

FOPL’s houden geen rekening met portiegroottes.

De aanwezigheid van een gezondheidslogo of een gunstige score (bv. Nutri-Score A) betekent niet dat je er onbeperkt van mag eten. Omgekeerd wil de afwezigheid van een gezondheidslogo of een minder gunstige score (bv. Nutri-Score E) niet zeggen dat het voedingsmiddel verboden is. Het betekent dat we ze best niet te veel en niet te vaak eten.

Het ene label is geschikt om voedingsmiddelen binnen eenzelfde productcategorie met elkaar te vergelijken (bv. Warning label in Chili), terwijl andere labels eerder een vergelijking maken tussen verschillende productcategorieën.  De Nutri-Score is een goede manier om voedingsmiddelen binnen eenzelfde productcategorie te vergelijken. Je kan bijvoorbeeld gemakkelijk vezelrijke granen onderscheiden van geraffineerde granen en ongesuikerde van gesuikerde producten. Kerstomaten vergelijken met kaas heeft weinig zin omdat de samenstelling van deze voedingsmiddelen totaal verschillend is en zij tot verschillende voedingsgroepen in de voedingsdriehoek behoren. 

FOPL’s en de Nutri-Score beoordelen een voedingsmiddel, geen voedingspatroon.

Kiezen voor producten met een gezondheidslogo’s of een gunstige score is geen garantie voor een gezond voedingspatroon. Variatie en evenwicht zowel binnen als tussen productgroepen en de juiste verhouding respecteren tussen verschillende productgroepen zoals aangegeven in de voedingsdriehoek, zijn de sleutel tot een gezond voedingspatroon.
 

Nutri-Score en andere FOPL’s onderzocht in België

In de zomer van 2019 werd de invloed van Nutri-Score en 4 andere FOPL’s (Health Star Ratings, Multiple Traffic Lights, Guideline Daily Amounts, Warning symbols) op de voedselkeuze bij ongeveer 1000 Belgische consumenten via een online-bevraging onderzocht (4). Zij moesten op basis van wel of geen FOPL drie categorieën voedingsmiddelen (pizza, cake en ontbijtgranen) beoordelen. Qua perceptie en effect op de voedselkeuze was er geen significant verschil tussen de verschillende labels. Het effect van alle FOPL’s op de voedselkeuze bleek eerder beperkt. In vergelijking met de andere FOPL’s hielp de Nutri-Score de deelnemers wel het best om de voedingsmiddelen correct te rangschikken op basis van hun nutritionele kwaliteit.
 

Wat met voedingsmiddelen zonder FOPL of Nutri-Score?

FOPL is een vrijwillig systeem. Fabrikanten en retailers kunnen zelf beslissen of ze het al dan niet willen gebruiken. Dat kan voor verwarring zorgen. Draagt het etiket geen FOPL omdat het niet wordt toegepast, niet aan de criteria voldoet (bv. het Zweedse Keyhole-logo) of negatief scoort (bv. Nutri-Score D of E)?