Gezond en veilig barbecueën

Grillen of roosteren op de barbecue

Grillen of roosteren is een smakelijk alternatief voor wie snel en met weinig vet wil koken. Vlees, vis, groenten en fruit komen hiervoor in aanmerking. Bij grillen wordt het voedingsmiddel door de hoge temperatuur dichtgeschroeid. Grillen kan op verschillende manieren: via de grill in de oven, een contactgrill (twee elektrische grillplaten), een grillpan of de barbecue. Het gebruik van houtskool in de barbecue geeft de voedingsmiddelen een typisch aroma.

Tips

• Grillen vraagt weinig tot geen vet. Je kan de grill of het voedingsmiddel vooraf lichtjes instrijken strijken met een beetje olie om te vermijden dat voedingsmiddelen aan de grillpan of de rooster blijven kleven. Dit hoeft niet wanneer je een grillpan met anti-aanbaklaag gebruikt of wanneer het eerder vetrijke voedingsmiddelen zijn die worden geroosterd.
• Leg de voedingsmiddelen op een voldoende warme rooster of grill zodat het vlees of de vis snel dichtschroeien en alle sappen behouden blijven.
• Breng achteraf op smaak om te vermijden dat kruiden door de grote hitte verbranden.

Het gebruik van houtskool in de barbecue geeft de voedingsmiddelen een typisch aroma. Wanneer je roostert op de barbecue, doe je dit best ook op een veilige manier.

Voorkom de vorming van schadelijke stoffen

Wanneer je vlees of vis roostert boven houtskool smelt het vet dat in deze voedingsmiddelen aanwezig is. Het afdruipende vet komt in contact met een zeer heet oppervlak en geeft aanleiding tot de vorming van PAK’s die samen met de opstijgende rook op het vlees of de vis terechtkomen.

• Hoe groter de afstand tussen de houtskool en de rooster, hoe minder PAK’s opnieuw op het vlees of de vis kunnen worden afgezet. Let er om deze reden ook op dat vlees of vis nooit in direct contact komt met de vlammen. Het oogt misschien wel spectaculair maar het is zeer ongezond en gevaarlijk. Leg het vlees of de vis pas op de barbecue zodra de vlammen zijn gedoofd en er een laagje as over de gloeiende houtskool ligt.
• Vang smeltend vet eventueel op in een aluminium schaaltje met een gegolfde bodem met gaatjes (verkrijgbaar in het warenhuis) om te vermijden dat het in contact komt met de gloeiende houtskool. Wanneer vlees of vis aan het spit wordt geroosterd voor een verticale vuurhaard kan het vet evenmin op de houtskool vallen.
• Gebruik geen al te vette vlees- of vissoorten, snij zichtbaar vet bij het vlees weg en smeer de te barbecueën voedingsmiddelen slechts in met een weinig olie.
• Eet geen verbrand vlees. De concentratie aan PAK’s is het hoogst in verkoolde delen.
• Gerookte vlees- en viswaren bevatten reeds PAK’s en zijn daarom niet geschikt voor de barbecue.
• Vlees of vis dat op een elektrisch barbecuestel of een gasbarbecue wordt geroosterd bevat beduidend minder PAK’s. De temperatuur is er makkelijker te regelen zodat het vlees minder makkelijk verbrand. Het typische en vaak meest gewaardeerde aroma van een barbecue met houtskool valt dan uiteraard weg.

Zorg voor een goede voorbereiding en degelijk materiaal 

• Elk jaar lopen tientallen mensen zware brandwonden op tijdens een barbecue. Let daarom strikt op de volgende zaken: gebruik nooit brandalcohol dat levensgevaarlijke steekvlammen kan opwekken, draag geen loshangende kleren die gemakkelijk vuur kunnen vatten en hou kinderen en huisdieren uit de buurt van het barbecuestel.
• Plaats de barbecue stabiel en voorzie er 3 meter vrije ruimte rond.
• Bouw het barbecuestel zodanig op dat de rooster op minimum 25 centimeter afstand van de vuurhaard kan worden geplaatst. De staafjes die het rooster vormen mogen niet te ver uit elkaar staan (maximum 1,5 tot 2 centimeter). Anders kan bijvoorbeeld het vlees erdoor hangen en te dicht bij het vuur komen.
• Voorzie voldoende tijd om de barbecue aan te maken (minimum 30 minuten). Vooraleer je kan starten met bakken moet de houtskool gloeien en bedekt zijn met een laagje witte assen. Een gasbarbecue en een elektrische barbecue zijn sneller op temperatuur.
• Gebruik alleen houtskool waarvan duidelijk op de verpakking is aangegeven dat het geschikt is voor de barbecue en het roosteren van voedingsmiddelen. Gebruik geen hout, zeker niet als het geverfd of sterk harshoudend is.
• Om de houtskool aan te steken zijn uitsluitend brandpasta of aanmaakblokjes toegestaan. Gebruik nooit petroleum om de houtskool aan te steken. Petroleum verbrandt niet volledig waardoor schadelijke stoffen kunnen ontstaan.

Een voedselvergiftiging voorkomen

• Werk hygiënisch. Was steeds je handen alvorens je begint te barbecueën en nadat je rauw vlees of rauwe vis hebt aangeraakt.
• Zorg ervoor dat je het barbecuerooster vooraf grondig hebt schoongemaakt en laat het even verhitten alvorens er voedsel op te leggen.
• Gebruik alleen zeer verse producten en haal ze pas uit de koelkast zodra ze op de barbecue kunnen.
• Let erop dat vlees, vis, gevogelte en konijn voldoende gaar zijn als je ze serveert. Start steeds met het vlees dat de langste gaartijd vereist. Dikke stukken kunnen eventueel in de microgolfoven worden voorgegaard.
• Voorkom kruisbesmetting: leg de gebakken voedingsmiddelen nooit terug op de schotel waarop de rauwe producten hebben gelegen. Gebruik ook een ander mes voor rauwe en bereide producten.
• Laat schotels met gegrilde producten maar ook salades, sauzen en dergelijke, nooit in de zon staan. Tracht alles voldoende warm (wat gebarbecued is) of koud (salades enz.) te houden. Wanneer je verschillende kleine porties voorziet, gaat dit makkelijker.

Lekker en lijnvriendelijk barbecueën

• Een lekker gezonde barbecue is er een met veel variatie, evenwichtig, lijnvriendelijk en een ruim aanbod aan smaakvolle bijgerechten en dessertjes. 
• Geef voor een lijnvriendelijke barbecue de voorkeur aan magere vlees- en vissoorten. Neem bijvoorbeeld een hamburger op basis van filet americain natuur of een kipfilet in de plaats van kipdrumsticks. Gamba’s zijn ook een absolute aanrader op de barbecue.
• Grillen of roosteren vraagt weinig of geen extra vet.
• Gebruik je een marinade op basis van olie, besprenkel de stukken er dan mee in plaats van ze erin onder te dompelen.
• Vlees of vis samen met verse groenten en kruiden in aluminiumfolie gewikkeld (en papillot) kunnen ook op de barbecue gaar sudderen tot een overheerlijk gerecht. Naast bruin brood of volkorenbrood kan je ook op de barbecue gegaarde aardappelen (in de schil en in aluminiumfolie gewikkeld) voorzien.
• Verfrissende salades met verse groenten en eventueel fruit mogen niet ontbreken. Meng geen vinaigrette of slasausen onder de slaatjes. Hou ze afzonderlijk en laat het aan ieders smaak over om ze al dan niet te gebruiken. Zonder vinaigrette of olie blijven de groenten ook langer knapperig.
• Bereid slanke slasausjes op basis van magere yoghurt of plattekaas en verse tuinkruiden. Geef een extra zuiderse toets aan je barbecuefeest en leg ook groenten op de grill: bv. schijfjes of repen aubergine, courgette, paprika, ui, paddenstoelen, tomaat, enz. lichtjes ingestreken met een zachte of pittig gekruide olie. Je kan ook spiesjes van verschillende groenten maken.