Waarop letten als je vis, vlees of eieren eet tijdens de zwangerschap?

Is vis eten veilig voor zwangere vrouwen?

Een keer per week vis eten, ook vette vis, is gezond en houdt meestal geen gevaar in. Kies goed doorbakken of gekookte vis. Rauwe vis kan besmet zijn met de Listeria- en Salmonellabacterie. De gezondheidsvoordelen van de aanbevolen visconsumptie wegen zwaarder door dan mogelijke gezondheidsrisico’s door de aanwezigheid van ongewenste stoffen. Dankzij de toepassing van strikte controlemechanismen door de overheid is vis die je in de winkel koopt veilig. De gemeten waarden liggen onder de veiligheidsnormen.

Door milieuverontreiniging kunnen er ongewenste stoffen zoals zware metalen (kwik), dioxines, PCB’s en pesticiden voorkomen in vis. Vette vis kan meer contaminanten bevatten dan magere vis wan ze worden in het vet worden opgeslagen. Omdat zwangere vrouwen gevoeliger zijn voor de nadelige effecten van onder andere kwik moeten zij  een aantal veiligheidsmaatregelen in acht te nemen.

Let op met vis uit verontreinigd water zoals vis uit grote rivieren (bv. zelfgevangen paling) en roofvissen zoals haaien, zwaardvissen en marlijn. Zij bevatten doorgaans meer kwik dan andere vissoorten. Ook tonijn kan te veel kwik bevatten. Beperk de consumptie van verse tonijn daarom tot maximaal 1 x per week en van tonijn uit blik tot maximaal 2 mediumblikken per week. Tonijn uit blik vormt minder een probleem omdat er hiervoor kleine, jonge vissen worden gebruikt. Tonijn  uit blik kan wel meer zout bevatten.  

Waarom is (voorverpakte) gerookte vis af te raden?

Zwangere vrouwen eten beter ook geen gerookte voorverpakte vis zoals gerookte zalm, makreel, forel of paling. De hiervoor gebruikte rauwe vis kan besmet zijn met Listeriabacterie. Door de vacuümverpakking is de vis lang houdbaar. Maar tijdens de voorziene houdbaarheidsperiode kunnen bacteriën zich toch verder vermenigvuldigen. Ingevroren gerookte vis is wel veilig. Die vis moet dan wel direct na het ontdooien worden geconsumeerd of bereid. Verse gebakken, gegrilde of gepocheerde (ook gerookte) vis is geen probleem. Bij verhitting wordt de Listeriabacterie gedood.

Mag ik schaal- en schelpdieren eten?

Ook bij rauwe schaal- en schelpdieren zoals oesters is er een risico op een besmetting met de Listeria- of Salmonellabacterie. Gekookte schaal- en schelpdieren (bv. gekookte garnalen en mosselen) vormen geen gevaar.

Mag ik sushi eten?

Sushi is een combinatie van Japanse rijst met een variatie van vis, ei en groenten. Sushi combinaties met rauwe vis zijn af te raden omwille van een mogelijke besmetting met de Listeria- of Salmonella-bacterie.  Vegetarische sushi met avocado, sushi met surimi, sushi met gekookte garnalen of sushi met Japanse omelet zijn wel toegestaan. Sushi met rauwkost (bv. komkommer) vraagt mogelijk wel enige omzichtigheid.

Waarom geen tartaar of carpaccio kiezen als je zwanger bent?

De consumptie van rauwe vleeswaren en vlees tijdens de zwangerschap geeft een risico op besmetting met salmonella, listeria en toxoplasmose, wat schadelijke gevolgen kan hebben voor zowel moeder als kind.

Kies goed doorbakken vers vlees. Zorg ervoor dat het volledige stuk vlees door en door verhit is geweest. Heb je eens zin in vleeswaren, kies dan voor voorverpakte gekookte of gebakken vleeswaren (bv. gekookte ham, kippenwit). Deze producten hebben een geschikte hittebehandeling ondergaan. Vermijd producten zoals rauwe ham, américain, verse paté, salami, rosbief en vleessalades. Zij zijn niet of mogelijk onvoldoende doorbakken geweest. Voorverpakte gerookte, gemarineerde en gepekelde producten, zoals gerookte hesp, zijn ook veilig maar bevatten wel veel zout.

Mag ik orgaanvlees eten?

Orgaanvlees is toegestaan mits het goed doorbakken is. Lever en afgeleide leverproducten worden wel afgeraden omdat ze te veel vitamine A bevatten. Te veel vitamine A is schadelijk voor de baby.

Mag ik geen eieren meer eten?

Toch wel, maar vermijd rauwe eieren en zelfgemaakte gerechten met rauwe eieren (bv. een zachtgekookt ei, een spiegelei, zelfgemaakte mayonaise, tiramisu en chocolademousse) om elk risico op besmetting met Salmonella en Listeria te vermijden. Bewaar eieren ook correct om besmetting met ongewenste bacteriën te voorkomen.