Antioxidanten: hype of wetenschap?
Antioxidanten lijken hun hoog gespannen gezondheidsverwachtingen niet te kunnen waarmaken. Een voorbeeld van ‘fake news’?
Rond 1990 stelden wetenschappers vast dat oxidatieve processen een belangrijke rol spelen in het ontstaan van verschillende chronische aandoeningen. De daarop volgende decennia stonden antioxidanten onafgebroken in de belangstelling. Tal van wetenschappelijke studies over zowel natuurlijke antioxidanten in de voeding als antioxidatieve voedingssupplementen werden gepubliceerd, ook in de populaire pers. Antioxidanten werden uitgeroepen tot de sleutel om veroudering, kanker, hart- en vaatziekten en andere aandoeningen te voorkomen of zelfs te genezen.
De resultaten van interventiestudies vielen echter tegen en bleken minder veelbelovend. Meer zelfs, voedingssupplementen met hoge dosissen antioxidanten zouden veeleer de gezondheid kunnen schaden dan bevorderen. Voor sommigen voldoende reden om de gezondheidseffecten van antioxidanten als ‘fake news’ af te doen. Maar ook dat lijkt te kort door de bocht. Vast staat dat een gezonde voeding die garant staat voor een evenwichtige aanbreng van antioxidanten gunstig is voor de gezondheid. Meer onderzoek blijft echter nodig om de juiste werking te ontcijferen.
Antioxidanten: hype of wetenschap?
Aardappel zkt groenten
Uit een onderzoek van het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) blijkt dat vrijwel alle leeftijdsgroepen (van 1 tot 79 jaar) gemiddeld 20% meer groenten eten bij een avondmaaltijd met aardappelen (gekookt of gebakken, gesneden en/of gekruid, puree) dan bij pasta of rijst. Bij een aardappelmaaltijd werden gemiddeld 118 g groenten per persoon gegeten, bij een maaltijd met rijst of pasta was dat gemiddeld 95 g.
Wie kiest voor de gezonde versie van het klassieke aardappel-groenten-vleesbord ziet ook makkelijk(er) of er genoeg groenten op het bord liggen: een kwart is gevuld met aardappelen, een kwart met vlees, vis, ei of peulvruchten en de rest met groenten. Aardappelen laten zich combineren met veel diverse groenten. Zowel qua smaak, kleur als gebruiksgemak.
RIVM memo juni 2020. Consumptie van groente bij aardappelen en rijst/pasta
Aardpeer
Aardpeer, ook topinamboer of Jeruzalemartisjok genoemd, is een wintergroente van bij ons. Deze knol heeft een lichtbruine tot lichtpaarse kleur. Aardperen zijn zoet van smaak, enigszins vergelijkbaar met de smaak van artisjok. Het energie- en het koolhydraatgehalte komen overeen met die van de aardappel. Aardpeer is rijk aan vezels en kalium.
Hoewel nog te weinig bekend, is deze knol veelzijdig in de keuken: van rauw tot gebakken en van salades tot ovenschotels.
Het onderstaande recept biedt inspiratie.
Vergeten groentesalade met yoghurt en kipsaté
Groenten, fruit en melk op school
Het project ‘Oog voor Lekkers’ loopt voor het vierde schooljaar op rij. Het biedt scholen de mogelijkheid om kinderen gratis gedurende 10 of 20 weken een keer per week een stuk groente of fruit aan te bieden en tot drie keer per week een glas melk. 1090 scholen schreven zich in tijdens dit coronajaar. En gelijk hebben ze. Want kinderen nemen nog te vaak voor ongezonde tussendoortjes. ‘Oog voor Lekkers’ laat hen kennis maken met gezonde tussendoortjes. Ze leren andere fruit- en groentesoorten kennen, proeven nieuwe smaken en ontdekken dat een glaasje melk ook gezond de honger stilt.
‘Oog voor Lekkers’ draagt niet alleen bij tot een gezonder voedingspatroon. Met het bijhorende educatieve materiaal leren de kinderen ook op een boeiende en interactieve manier hoe belangrijk gezonde eetgewoonten zijn. De ouders bij het project betrekken stimuleert hen om na de subsidieperiode zelf ook meer gezonde tussendoortjes mee te geven naar school.
Meer info over Oog voor Lekkers
Blijf gezond eten, nu meer dan ooit
We blijven in tijden van COVID-19 inzetten op correcte, heldere en praktische informatie om gezond te eten. In het nieuwe online NICE-dossier ‘Voeding en corona’ verzamelen we al onze voedingsinfo die hierbij van pas kan komen. Je vindt er meer achtergrondinfo bij de volgende kernboodschappen.
- Wees waakzaam voor misleidende voedingsadviezen ter preventie of remedie tegen COVID-19. Er bestaan geen ‘superfoods’ of wonderpillen, ook niet tegen COVID-19.
- Een gezond eet- en leefpatroon draagt bij tot een betere weerstand en een goede gezondheid.
- Of extra vitamine D beschermt tegen een COVID-19-infectie en invloed heeft op de ernst van de ziekte is nog niet bewezen.
- Er is geen bewijs dat het nieuwe coronavirus via voedsel wordt overgedragen.
- Mensen met overgewicht lijken extra kwetsbaar bij een besmetting met het coronavirus. Evalueer en pak overgewicht op een gezonde manier aan.
- Gezond eten als je meer thuis zit, betekent vasthouden aan een goede verdeling van de maaltijdmomenten over de dag en kiezen voor gezonde maaltijden en de juiste porties.
- Het feit dat we nu meer thuis zijn, is ideaal om gezonde eetgewoonten te installeren. Vergeet ook niet om voldoende te blijven bewegen.
