leestijd

Mogen alcohol, koffie en tonic tijdens de zwangerschap?

Drink geen alcohol tijdens de zwangerschap en beperk de inname van koffie en tonic. Water is de voorkeursdrank. Waarom?

alcohol

Waarom is alcohol verboden tijdens de zwangerschap?

Alcohol komt via het bloed of doorheen de placenta bij het ongeboren kind terecht en wordt door de foetus veel trager gemetaboliseerd dan door de moeder. De alcoholconcentratie in het kind is gelijk aan die in het bloed van de moeder. Een organisme in ontwikkeling, ook al tijdens de eerste weken na de conceptie - een vrouw weet dan nog niet dat ze zwanger is - is gevoelig voor de schadelijke effecten van alcohol. Het gebruik van alcohol vergroot het risico op een miskraam, vroeggeboorte, groeiachterstand en een laag geboortegewicht. Een aanzienlijk dagelijks gebruik van alcohol kan leiden tot het foetaal alcoholsyndroom (FAS). FAS gaat gepaard met een laag geboortegewicht, een kleine gestalte, een trage groei tijdens het eerste levensjaar, een kleine schedel met eventuele gelaatsmisvormingen, prikkelbaarheid en veelvuldig huilen. Ook op latere leeftijd heeft FAS gevolgen: overbeweeglijkheid, aandachts-, spraak- en geheugenstoornissen en meer kans op ADHD. De meest uitgesproken schadelijke effecten zijn doorgaans het gevolg van grote hoeveelheden alcohol. Het is echter onmogelijk om op basis van de huidige gegevens te bepalen tot welke hoeveelheid alcohol er geen gevaar dreigt voor het kind. Daarom wordt aangeraden om geen alcohol ter drinken vanaf het moment dat men zwanger wenst te worden en tijdens de ganse zwangerschap.

Mag ik alcoholvrij bier drinken?

In de wetgeving staat dat bier alcoholvrij mag worden genoemd als er minder dan 0,5 % alcohol in zit. Kijk daarom altijd eerst op het etiket alvorens alcoholvrij bier te drinken. In de meeste alcoholvrije bieren zit echter 0 % alcohol. Deze alcoholvrije bieren vormen geen probleem tijdens de zwangerschap.

Welke drank geniet de voorkeur?

Vocht is onmisbaar voor het lichaam. Het is een transportmiddel om voedingsstoffen aan te voeren en afvalstoffen te verwijderen. Er wordt aanbevolen om dagelijks 1,5 liter te drinken waarvan minstens 1 liter water. Ter afwisseling kunnen koffie, thee en lichte kruiden- of vruchtenthee. Bereid thee niet in een metalen (messing) theekan omdat zware metalen zoals lood en nikkel uit de theepot in de thee kunnen terecht komen. Citroen toevoegen maakt dit nog erger. Als alternatief kunnen inox of porseleinen theepotten worden gebruikt.

Mag ik water uit de kraan drinken?

Leidingwater is geschikt voor zwangere vrouwen. Hou wel rekening met de volgende aandachtspunten:

  • Respecteer de ontluchtingstijd: laat het water even stromen alvorens het te gebruiken.
  • Gebruik alleen koud water rechtstreeks uit de kraan, want lauw of warm water afkomstig uit geisers of boilers kan metalen bevatten.
  • Het water hoeft niet gekookt te worden.
  • Het water mag niet uit loden leidingen komen.
  • Gebruik geen ontsmettingsmiddelen.
  • De Hoge Gezondheidsraad raadt het gebruik van waterfilters, ook tafelmodellen, af.
     

Hoeveel koffie mag ik drinken?

Koffie bevat cafeïne. Te veel cafeïne kan leiden tot onder meer vroeggeboorte, een laag geboortegewicht en een miskraam. Er wordt aanbevolen om niet meer dan 200 mg cafeïne per dag in te nemen. Eén gemiddeld kopje koffie bevat ongeveer 75 mg cafeïne. Ook andere dranken zoals thee (30 mg theïne per tas), cola (18 mg per glas) en energiedranken (80 mg per blikje) bevatten cafeïne.

Mag ik light frisdranken drinken?

In light frisdranken (max. 5 kcal/100 ml) is suiker vervangen door kunstmatige zoetstoffen die weinig of geen calorieën aanbrengen. Voor zoetstoffen gelden maximale hoeveelheden (ADI) die we dagelijks mogen consumeren. Hierbij wordt ook rekening gehouden met extra kwetsbare groepen zoals kinderen en zwangere vrouwen. Om de ADI niet te overschrijden worden volwassenen aanbevolen om niet meer dan 0,5 liter lightfrisdrank per dag te drinken. Niet alle instanties volgen bovenstaande richtlijn. Zij adviseren omwille van gebrek aan specifiek onderzoek bij kwetsbare groepen het gebruik van kunstmatige zoetstoffen bij zwangerschap af. Sowieso blijft water altijd de voorkeursdrank bij uitstek.

Mag ik nog tonic drinken?

Tonic is een gesuikerde frisdrank en moet daarom worden beperkt. Daarnaast bevat tonic kinine. Kinine is een additief dat wordt gebruikt om voedingsmiddelen een typische bittere smaak te geven. Het is van nature aanwezig in de schors van de kinaboom en in het hart van een ananas. Kinine wordt toegevoegd aan tonic, bitter lemon en medicatie tegen malaria. In hoge concentraties kan kinine schadelijk zijn voor de baby en kan het weeën opwekken. Eén glas tonic per dag is geen probleem.

Referenties
  1. S. Quintelier. Gezond eten van bij de conceptie tot de eerste verjaardag – Aandachtspunten voor moeder en kind. Nutrinews maart 2009 – ook te raadplegen via www.nice-info.be
  2. www.kindengezin.be > Zwangerschap en geboorte
  3. H. De Geeter. Het gebruik van zoetstoffen ter vervanging van suiker is strikt gereglementeerd. Waarom? Nutrinews maart 2011 – ook te raadplegen via www.nice-info.be
  4. European Food Safety Authority (EFSA). Scientific Opinion on the safety of caffeine. EFSA Journal 2015; 13(5):4102
  5. Hoge Gezondheidsraad. Risico’s van alcoholgebruik voor en tijdens de zwangerschap en gedurende de borstvoedingsperiode. 4 maart 2009. Publicatie van de Hoge Gezondheidsraad nr. 8462
  6. Position of the American Dietetic Association. Nutrition and lifestyle for a healthy pregnancy outcome. J Am Diet Assoc 2008; 108: 553-561
  7. Position of the American Dietetic Association and American Society for Nutrition. Obesity, reproduction and pregnancy outcomes. J Am Diet Assoc 2009; 109: 918-927
  8. Hoge Gezondheidsraad. Voedingsaanbevelingen voor België: herziening 2015-2016 Partim I: vitaminen en sporenelementen. FOD, Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu
  9. National Institute for Health and Care Excellence. Antenatal care. 2014. NICE clinical guideline 62
  10. M. Galle. Gezond eten als je zwanger bent. Nutrinews maart 2017. Ook online te raadplegen via www.nice-info.be
  11. Hoge Gezondheidsraad. Voedingsaanbevelingen voor België - 2016. Brussel: HGR; 2016. Advies nr. 9285
  12. EFSA – geraadpleegd april 2017 via http://www.efsa.europa.eu/en/press/news/130110
  13. UZ Leuven – geraadpleegd april 2017 via https://www.uzleuven.be/voeding-tijdens-zwangerschap
  14. Voedingscentrum > Mijn kind en ik > Zwanger – geraadpleegd april 2017 via http://www.voedingscentrum.nl/nl/mijn-kind-en-ik/zwanger.aspx
  15. Vlaamse Overheid: Agentschap zorg en gezondheid – Gezond zwanger worden – geraadpleegd april 2017 via www.gezondzwangerworden.be

Lees meer

Voeding tijdens de zwangerschap

Vanaf het prille begin van de zwangerschap heeft voeding een belangrijke invloed op de gezondheid van het kind en de moeder.

Wat mag je niet eten als je zwanger bent?

Als je zwanger bent, zijn er toch enkele voedingsmiddelen die je best vermijdt omdat ze schadelijk kunnen zijn voor moeder en kind.

TOOL - Voeding en zwangerschap
Gratis Materiaal

TOOL - Voeding en zwangerschap

Eet gezond en gevarieerd, vermijd alcohol en wees op je hoede voor voedselinfecties. Waar moeten zwangere vrouwen op letten, waarom en waarvoor kiezen ze best?

OP DEZE PAGINA